Jaap Boes reageert als voormalig werkgroeplid op persoonlijke titel op antwoorden van Rijkswaterstaat
Met een half verhaal liegt Rijkswaterstaat niet
De werkgroep dijkversterking is opgeheven en van de Stichting Eilandraad Marken (Eilandraad) maak ik (Jaap Boes) geen deel meer uit. Dat betekent dat ik nu op persoonlijke titel moet reageren op het recente inlegvel van de Eilandraad. In dat inlegvel zijn de antwoorden van Rijkswaterstaat (RWS) op een eerder via een Eilandraad-inlegvel gestelde vragen letterlijk overgenomen. Ik doe dit nu in de openbaarheid via Marker Nieuws omdat ik de afgelopen jaren namens de werkgroep ook in de openbaarheid diverse presentaties in dorpshuis Het Trefpunt heb gegeven die online zijn terug te vinden.
De antwoorden van RWS zijn op zijn minst onvolledig en raken mijn integriteit. Het lijkt erop dat ik als gezicht van de werkgroep onzin heb staan verkopen en dat is niet het geval. Ik heb altijd klip en klaar het volledige verhaal verteld en dat doet RWS in mijn ogen niet. Los van mijn integriteit schrijf ik dit bericht ook voor het behoud van ons mooie Marken. Niet alleen voor de huidige generaties maar vooral ook voor de toekomstige.
Hieronder de grootste pijnpunten die het aanzicht en waterveiligheid van Marken raken. Het eerste zien we al op de korte termijn. Te weten een heel ander aanzicht van onze omringdijk. Het stortsteen komt tot aan bijna de kruin van de dijk waarbij begroeiing lastiger is te verwijderen dan bij zetsteen. Het tweede merken we pas op de zeer lange termijn. Een naar verwachting wederom te lage dijk na zetting de komende 50 jaar.
Monitoren van die zetting is op zich goed maar leidt niet tot een snel herstel van de hoogte. Kijk maar naar de huidige situatie. Onze dijk is in 2006 onder meer afgekeurd op hoogte. Er is blijkbaar ruim 20 jaar nodig de hoogte in verband met wettelijke waterveiligheidseisen weer te herstellen. Onze dijk waar nu aan wordt gewerkt wordt namelijk pas over een aantal jaren opgeleverd.
Wel of niet een hoogste waterstand tot 10 cm onder de kruin van de dijk?
RWS stelt nu dat de hoogste waterstand 10 cm onder de overgang van stortsteen naar zetsteen zal blijven. Het door mij uitgedragen verhaal dat dit 10 cm onder de kruin van de dijk zou zijn klopt volgens RWS niet. Als we de stelling van RWS voor waar aannemen dan betekent dit dat het stortsteen dus nog hoger komt dan eerder door RWS gecommuniceerd (1 meter onder de kruin). Dat maakt de situatie qua onderhoud, aanzicht en inspectie alleen maar erger.
Wel of niet kunnen inspecteren van de dijk ter plaatse van stortsteen?
RWS stelt dat dat inspectie na een maaironde via klepelen (= kneuzen/stukslaan van de begroeiing) ter plaatse van stortsteen goed mogelijk is. Klepelen boven stortsteen is voor zover mijn kennis reikt erg lastig en duur in vergelijking met zetsteen. Bij zetsteen zie je na klepelen en schoonmaken, zoals eerder op Marken gedaan, heel duidelijk waar verzakkingen zitten in het vlakke oppervlak. Hoe ze dat bij los gestort en daarmee niet vlak oppervlak willen doen wordt niet toegelicht.
Hoeveel gaat de dijk nu de komende 50 jaar zakken?
Dat weten we natuurlijk pas na 50 jaar. Echter rapporten opgesteld in opdracht van RWS wijzen uit dat de autonome bodemdaling gemiddeld 7 millimeter per jaar is (35 cm in 50 jaar). Dit sluit overigens aan bij wat ik bij mijn eigen in 1966 gebouwde woning zie. Het straatwerk ligt nu op de hoogte van onderkant fundering. Verder is er ook nog een contracteis voor de aannemer dat de zetting ten gevolge van het indrukken van een onderliggende veenlaag niet meer dan 30 cm mag zijn. Samen dus 65 cm.
De aannemer geeft aan dat het samen maximaal 43 cm wordt en dat is bevestigd door de (ingehuurde) specialisten van RWS. Feit blijft echter dat hiermee de ondergrens wordt opgezocht. Dit doen ze vanwege kostenbesparing en door RWS vereiste duurzaamheid zoals minder CO2 uitstoot en minder uitputting van grondstoffen. De dijk wordt immers lager en vraagt dus minder inzet van materieel en materiaal.
Nogmaals, mocht het door de aannemer en RWS gehanteerde meest positieve scenario niet worden gehaald dan moet de dijk al eerder dan na 50 jaar worden opgehoogd. Dit kost natuurlijk veel meer dan het nu direct goed aanleggen. Verder geeft dit wederom veel overlast voor Marken. Maar zoals eerder aangegeven is de kans niet groot dat ze de dijk na toekomstige afkeuring weer snel zullen ophogen. Dat betekent wederom een lange periode van wateronveiligheid op Marken.
Blijft het huidige ontwerp binnen de grenzen van het Projectplan Waterwet?
Volgens de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) wel. Dit ondanks het introduceren van vele extra te beheersen risico's. Verder betekent dit besluit van ILT een heel ander aanzicht van de dijk en sterk afwijkende meekoppelkansen zoals strandjes bij de vuurtoren en de haven.
Men legt immers de dijk grotendeels op de bestaande dijk in plaats van ervoor waarna de bestaande dijk wordt verwijderd. Het ontwerp van de werkgroep dijkversterking was in dat verband nog beter. Maak net als bij de verbindingsdijk een fundering van zand door eerst het indrukbare veen weg te baggeren. Die viel vanwege vooral hoge investeringskosten sowieso af. Op lange termijn zou dit dik worden terugverdiend want de verbindingsdijk ligt er al langer dan 50 jaar zonder noemenswaardige zetting.
Weet in ieder geval dat ILT niet heeft beoordeeld of de dijk tot 50 jaar na oplevering waterveilig en goed onderhoudbaar zal zijn. Daar hebben ze ook de kennis niet voor. Daarom huurt RWS deze kennis in om het ontwerp van de aannemer te beoordelen. We moeten daar maar op vertrouwen. We weten in ieder geval zeker dat het ontwerp van de aannemer de ondergrens qua waterveiligheid opzoekt en ons opzadelt met een aanzicht die niet past bij Marken of waar dan ook in Nederland. Dit uitsluitend vanwege hun scherpe inschrijving.
Ik verwacht persoonlijk niets van RWS en haar aannemer meer. Ervaringen uit het verleden geven in dit geval garanties voor de toekomst. Ik wilde dit verhaal vooral kwijt om te voorkomen dat inwoners van Marken denken dat ik uit naam van de werkgroep onzin heb staan verkopen.
Jaap Boes
Zuiderzeeweg 38
