REPORTAGE Provincie faliekant tegen nieuwe woningen in weiland bij entree Marken
Marker jongeren pleitten eind vorig jaar voor de komst van jongerenwoningen op de plek van de oude schapenschuur. Van links naar rechts: Inge Pereboom, Fleur Janssen, Danny Zondervan en Britt Peereboom.
De één ziet graag zes grote en luxe woningen in het weiland langs de Kruisbaakweg, vlak voor de entree van Marken. Veel bewoners van het voormalige eiland zien er liever twintig kleinere en betaalbare woningen voor jongeren. En dan zijn er nog mensen die willen dat er helemaal niet gebouwd wordt en dat de plek waar nu nog een oude schuur staat, wordt teruggegeven aan de natuur. Zij vinden nu de provincie Noord-Holland aan hun zijde, die helemaal niets ziet in nieuwbouw in het weiland.
MarkenDe locatie ligt er jaren troosteloos bij en de schuur, ruim veertig jaar geleden gebouwd als schapenschuur, raakt steeds verder in verval. In de afgelopen decennia sneuvelden diverse plannen om er weer iets knaps van te maken.
In 2016 werd de grond gekocht door projectontwikkelaar MPO uit Amsterdam, die aanvankelijk met een plan kwam voor 22 jongerenwoningen. Dat viel goed op Marken omdat er juist voor jongeren maar weinig huizen beschikbaar zijn, maar bij de gemeente Waterland kreeg MPO er de handen niet voor op elkaar. Het geldende bestemmingsplan stond de bouw van één woning toe en dat was eventueel uit te breiden tot maximaal zes, liet de gemeente weten: 22 woningen was te veel van het goede en daar zou de provincie Noord-Holland nooit mee akkoord gaan.
MPO kwam daarop met een plan voor zes grote en luxe woningen, waar volgens veel Markers ’niemand op zit te wachten, in elk geval niet op het eiland’. Dat laatste denkt ook de Waterlandse politiek, die er bij het college van B en W op aandrong om toch nog eens met de provincie in gesprek te gaan over de komst van meer jongerenwoningen. Wethouder Ton van Nieuwkerk zegde dat toe, maar liet daarbij meteen weten dat de kans op succes minimaal was. Hij adviseerde de gemeenteraad om intussen wel akkoord te gaan met het plan voor zes woningen omdat daar vanwege nieuwe, aangescherpte provinciale regels tijdsdruk op zat: als daar langer mee gewacht werd, dan was de kans groot dat er helemaal niet meer gebouwd mag worden.
Fundamenteel oneens
Maar nu blijkt dat diezelfde provincie ook onder de oude regels geen groen licht wil geven voor het bouwplan. Tegen de ontwerp-omgevingsvergunning ervoor zijn 96 zienswijzen ingediend door particulieren en natuur- en landschapsorganisaties en dus ook door de provincie. Uit die zienswijze blijkt dat provincie en gemeente het fundamenteel oneens zijn over de definitie van het begrip ’nieuwe bebouwing’ in landelijk gebied. De provincie is tegen die nieuwe bebouwing om natuur en landschap zo veel mogelijk te behouden, en waar mogelijk zelfs uit te breiden. Volgens haar is er in het geval van de Kruisbaakweg sprake van nieuwe bebouwing: „Er is geen sprake van vervanging van rechtmatige bebouwing van gelijke aard, omvang en karakter. De huidige bebouwing betreft immers een schuur, en niet een zestal woningen. Daarom gaat het in het onderhavige geval om nieuwe bebouwing. Op grond van de Provinciale Ruimtelijke Verordening (PRV) is het niet toegestaan om middels een plan nieuwe bebouwing mogelijk te maken voor de functie wonen.”
De gemeente vindt echter dat er helemaal geen sprake is van ’nieuwe bebouwing’, althans niet in de zin dat er extra bebouwing bijkomt ten opzichte van de schuur die er nu al staat. Die schuur heeft een oppervlakte van 1.700 vierkante meter en het nieuwbouwplan valt binnen die oppervlakte: „Het is dus mogelijk om één woning van 1.700 vierkante meter te bouwen en deze te splitsen in zes woningen”, zo redeneert de gemeente: „Er komt in het geval van Kruisbaakweg geen extra – dus geen nieuwe - bebouwing bij. Het bouwvolume is al planologisch toegestaan.”
Nog los van de juridische interpretatie van het begrip ’nieuwe bebouwing’ vindt de provincie het plan helemaal niet passen in het landschap en is het bovendien een onaanvaardbare aantasting van het leefgebied van weidevogels: „Het eiland Marken en de directe omgeving is een belangrijk weidevogelleefgebied met grote aantallen weidevogels, ook juist in de omgeving van het plangebied. De realisatie van de zes woningen resulteert in een aantasting van het weidevogelleefgebied. Er is sprake van aanleg van weginfrastructuur en inrichting van de buitenruimte (erf en tuin) met hoog opgaande beplanting. Tenslotte heeft het gebruik van het perceel door bewoners verstorende activiteiten van het weidevogelleefgebied tot gevolg. Het gaat onder andere om een toename van verstoring door bewegingen van auto’s, geluid, verlichting en visuele verstoring door menselijke activiteiten ten opzichte van de huidige situatie. Ook dit is strijdig met de PRV.”
Argumenten van landschap en weidevogels worden ook in andere bezwaren naar voren gebracht, maar de gemeente legt vrijwel alle zienswijzen naast zich neer. Het college van B en W stelt de gemeenteraad voor om toch gewoon akkoord te gaan met het plan en de benodigde vergunning voor het plan te verlenen. Dat voorstel staat op de agenda van de raadsvergadering van 1 juni.
Waarschuwing
De zienswijze van de provincie kan gezien worden als een soort waarschuwing aan de gemeente Waterland, met als strekking: ’Ga hier niet mee akkoord’. Als de gemeente die naast zich neerlegt, heeft de provincie als hogere overheid nog een stok achter de deur en kan ze een zogenoemde ’reactieve aanwijzing’ afgeven. Dat betekent dat een door de gemeenteraad vastgesteld bestemmingsplan of een verleende omgevingsvergunning niet in werking kan treden.