Op stel en sprong kwam er een inspectie en installeerde de burgemeester twee nachtelijke dijkwachten. Hoewel bijna heel Marken de volgende dag droge voeten heeft, lijkt dat vooral een kwestie van geluk en gunstige weersomstandigheden. De hoge waterstand brengt de bijna vergeten kwetsbaarheid van het schiereiland weer onder de aandacht: wanneer krijgt Marken een nieuwe dijk?
Vrij onverwacht volgt donderdagavond laat een bericht van burgemeester Marian van der Weele van gemeente Waterland. Ze richt zich tot alle bewoners op Marken: nog voor middernacht volgt er een update over de dijkinspectie van Rijkswaterstaat. „Aan de nog te versterken zuidzijde staat het water erg hoog. De dijk in dit gebied is afgekeurd en we zijn ons bewust dat er mogelijk problemen kunnen ontstaan door dit hoge waterpeil. We begrijpen de ongerustheid.”
De vrijdag gedraaide wind is goed nieuws voor de meeste woonplaatsen rondom het Markermeer, maar niet voor de vuurtorenbewoners.
Een paar uur later bezigt de burgemeester geruststellende woorden: op basis van de onderzoekresultaten is er geen reden tot paniek. Wel is besloten om preventief twee dijkwachten in te zetten. Deze teams blijven rond het dijkvak surveilleren om in te kunnen grijpen indien nodig. „Donderdagavond was de voorspelling dat de wind zou draaien en dat maakte de situatie onzeker”, reageert Van der Weele vrijdag. „We wisten niet goed of het lagedrukgebied veel wind en regen met zich mee zou brengen. Daarom namen we het zekere voor het onzekere. Achteraf valt het mee en hopelijk blijft het dit weekeinde rustig.”
’Laag bakkie’
Toch is niet iedereen er gerust op. Jaap Boes en Jacob Zeeman - mannen van de Marker Eilandraad - laten vrijdag zien dat het met een iets stevigere wind heel anders had kunnen uitpakken. „Het risico van hoogwater voor Marken is relatief altijd groter dan voor de rest van het gebied”, begint Boes op het meest zuidwestelijke stuk van de Marker omringdijk. „Dat komt omdat wij een laag ’bakkie’ in het Markermeer zijn dat als eerste overstroomt.”
Jaap en Jacob van de Eilandraad leggen uit hoe Marken er genadig vanaf is afgekomen donderdagavond.
Dit gedeelte van de dijk van ongeveer 3,5 kilometer is door Rijkswaterstaat afgekeurd - al in 2006. Het is te laag en het achterdijkse gebied te instabiel. Bijna twintig jaar later is er nog altijd geen verbetering. Wel ligt er een ontwerp bij Rijkswaterstaat voor een buitendijkse versterking. Zeeman wijst naar de wal. „Harde wind had de golven over de dijk kunnen stuwen, met grote schade aan de achterzijde van de dijk als gevolg. Want het water erodeert het talud erachter.”
„Het is de bedoeling dat er een overslagbestendige dijk komt”, vult Boes hem aan. „Dat betekent dat het water over de dijk mág slaan omdat het gebied erachter dat aankan. Nu is dat niet zo. En daarom hebben we min of meer mazzel gehad. Want als er gisteravond echt een stevige wind uit het oosten had gestaan, dan had ik het nog moeten zien. De schade was gigantisch geweest. De komende dagen blijft het spannend.”
Niet overal droog
De mannen van de Eilandraad vertellen dat een nieuw dijkontwerp een lang proces is, maar dat twintig jaar veel te lang is. „Zolang kan Marken niet wachten, dat is donderdagavond duidelijk geworden”, aldus Zeeman. De waterstand in de haven staat nu op 35 centimeter boven NAP, ruim zeventig centimeter hoger dan normaal. „De verwachting is dat het de komende week nog 30 centimeter groeit aangezien er alleen maar water in het Markermeer bijkomt en voorlopig niet weg kan.”
De bewoners van de vuurtoren zijn tot toe de enige bewoners op Marken met natte voeten.
Hoewel bijna heel Marken vrijdag droge voeten wist te houden, gold dat niet voor Liliane en Thijs Spijker. De bewoners van vuurtoren Het Paard van Marken zagen tot hun verdriet toe hoe het water hun tuin en toegangsweg naar het strand heeft verzwolgen. „We hebben het water in de twintig jaar dat we hier nu wonen nog nooit zo hoog zien staan”, treurt Liliane. Ze is boos en teleurgesteld dat er te laat hulp is gekomen. „Ik ben al sinds november bezig om zandzakken te regelen. Nu pas is er een aannemer ingeschakeld om ons te helpen.”
Waar vooraf werd voorspeld dat de wind uit oostelijke richting zou blazen, staat hij vrijdag noordelijk. „Goed nieuws voor de woonplaatsen rond het Markermeer, slecht nieuws voor ons”, aldus Thijs. „Het water zal hier nog flink hoger komen.” Of het stel twijfelt in hun vuurtoren te blijven nu de dreiging zo hoog is? „Oh nee, de terp van ons huis is hoog genoeg”, zegt Liliane resoluut. „Als ze ons van de vuurtoren willen halen, dan moeten ze ons maar komen halen met een boot.”