Klaas Zondervan, Jacob Zeeman en Cees van Altena van de Eilandraad Marken zijn woest op Rijkswaterstaat, die een lagere dijk rond Marken wil.
Boze Eilandraad: 'We zijn 17 jaar aan het lijntje gehouden'
Komt het schilderachtige schiereiland Marken bij een hoge waterstand blank te staan? Die kans bestaat en dan vallen er echt doden", waarschuwen drie leden van de Eilandraad Marken. Ze zijn woest op Rijkswaterstaat die naar hun zeggen de eilandbewoners 17 jaar aan het lijntje heeft gehouden. „Tegen de afspraken in wordt de nieuwe dijk niet robuust genoeg. Er wonen hier maar 1700 mensen hè, geen honderdduizenden; de Markers mogen bij wijze van spreken verzuipen."
Volgens Rijkswaterstaat wordt de nieuw aan te leggen dijk wel veilig. Voormalig ondernemer Cees van Altena (68), waterbouwkundig ingenieur Klaas Zondervan (69) en Jacob Zeeman (78) met 40 jaar ervaring in de wegen waterbouw, noemen dat onzin. Ze voelen zich in de maling genomen.
Onder het mom van 'burgerparticipatie hebben ze opgeteld duizenden uren meegewerkt aan de plannen in de werkgroep Dijkversterking. Atene: We zijn zo versterking van de zeik genomen. Doodgeknuffeld in door be bestuurders tot aan de toenmalige minister Melanie Schultz van Haegen aan toe: 'wat geweldig dat inwoners zich in hun vrije tijd zo inspannen voor de publieke zaak. Er zou een nieuwe dijk om het eiland komen, we zouden groter worden. Allemaal leugens, pappen en nathouden. Wat een huichelarij."
Crisissituatie
Dat de dijk rond Marken op is, en steeds verder verzakt, is al decennialang bekend. Met het hoge water in januari dit jaar zijn we ternauwernood aan een ramp ontsnapt, stelt Klaas Zondervan. Die 'code rood' is voor ons verzwegen. Pas later hoor den we van de brandweer dat er sprake was van een absolute crisissituatie. Gaat het fout dan loopt het eiland tachtig centimeter onder water. Met alle bovengrondse stroomvoorzieningen, als trafostations die kunnen ontploffen bij contact met water. is dat levensgevaarlijk. De Markers weten dat ze elke dag door een watersnoodramp kunnen worden getroffen. Al ontkent Rijkswaterstaat natuurlijk." Jacob Zeeman: „Vanaf het begin hebben wij aan tafel gezeten om een dijkontwerp te ontwikkelen dat veilig en duurzaam is. We wilden een solide oplossing die eerdere verzakkingen zou voorkomen. met als fundering een diepere, zandgevulde geul. Dezelfde constructie als de dijk die Marken met het vasteland verbindt. maar dat ging Rijkswaterstaat vanwege de kosten te ver."
Roer om
Na jaren vergaderen en rekenen werd er volgens de Markers een compromis bereikt. Klaas Zondervan: Dat gezamenlijke plan is door alle betrokken partijen omarmd en voor de uitvoering heeft Rijkswaterstaat netjes vergunning aanvraagd die is verstrekt door de provincie. Dus we dachten we zijn er." Maar daarna ging het volledig mis", vult Jacob Zeeman aan. Tijdens de aanbestedingsfase in 2022 gooide Rijkswater het roer om. Dit alternatief, dat een lagere waterkering dicht op de huidige bouwt en afhankelijk maakt van het onstabiele veen, negeert bijna alle technische adviezen die we hebben aangedragen. We waren terug bij af én stomverbaast.
De verlaging van de dijkhoogte met zeventig centimeter ten opzichte van het in de Waterwet goedgekeurde 'compromisplan' maakt de mannen razend. Wij voelen ons in de steek gelaten, verzucht Zeeman. Alles is voor niets geweest. Onze hoop is gevestigd op de politiek. Laat die nu maar ingrijpen.
Wettelijke normen
Rijkswaterstaat stelt in een uitgebreide reactie op vragen van De Telegraaf dat de nieuwe dijk voldoet aan alle wettelijk normen. Het 'compromis' waarover de werkgroep spreekt, is niet door Rijkswaterstaat als 'compromis benoemd of vastgesteld." In de reactie gaat Rijkswaterstaat in op het doorlopen proces: „Het huidige dijkontwerp is altijd een mogelijke uitkomst van dit proces geweest. Het is alleen niet de dijk hoe de Eilandraad de dijk het liefste ziet. Beide partijen zijn op dit punt niet bij elkaar gekomen. Dat de partijen niet tot elkaar zijn gekomen, is het enige waar de Eilandraad en Rijkswaterstaat het met elkaar over eens zijn. Alleen spreekt Rijkswaterstaat nogmaals van een 'compromisplan'. De verwachtingen over de rol van de Eilandraad in het proces waren verschillend.
We zijn niet in staat geweest om naar elkaar toe te groeien. Het is bij inspraak niet altijd mogelijk of nodig om alle vragen exact honderd procent te honoreren. Uit de reactie blijkt verder dat Rijkswaterstaat de zorgen over een overstroming van de Eilandraad niet deelt. Over een aantal jaren ligt hier een prachtige nieuwe dijk die Marken weer vijftig jaar tegen het water beschermt en die bewoners en bezoekers in staat stelt om te genieten van de natuur, recreatie en cultuurhistorie van Marken. Daar gelooft de Eilandraad niets van. Zondervan: Opeens was alles wat was afgesproken indicatief. Een twee meter hoge dijk. Indicatief! Dus die wordt nu 1.30 meter. Ook nu weer doet Rijkswaterstaat al ons werk af als vrijblijvend. Feit is dat we een zeventig centimeter lagere waterkering krijgen dan afgesproken. Met een veel hoger risico dan bij andere dijken geldt, met de kans dat het eens in de honderd jaar fout kan gaan. Dat Rijkswaterstaat nu net doet of er geen afspraken zijn gemaakt, voelt als een trap na."